اپن بایت چیست؟
برای تعریف اصطلاح اپن بایت ابتدا باید خود بایت (bite) را تعریف کنیم: به نحوه چفت شدن دندانها هنگام بستن دهان بایت میگویند. حال در اغلب موارد منظور متخصصان از اپن بایت (open bite) یک اپن بایت جلویی است. اپن بایت جلویی به حالتی اطلاق میگردد که دندانهای بالایی و پایینی جلویی به طرف جلوتر میآیند، به طوری که وقتی دهان بسته میشود با هم برخورد نمیکنند.
اپن بایت یک نوع مال اکلوژن است؛ مال اکلوژن به حالتی گفته میشود که فکها بسته شده اما دندانها به صورت مرتب قرار نگرفتهاند.
علت ایجاد اپن بایت چیست؟
چهار علت اولیه و اساسی برای ایجاد اپن بایت مطرح است:
- مکیدن انگشت شست یا پستانک: وقتی کودکی برای مدت طولانی انگشت، پستانک یا هر وسیلهی دیگری مثل یک خودکار را میمکد، همراستایی دندانهایش تحت فشار قرار میگیرد. این عادت میتواند منجر به ایجاد یک اپن بایت گردد.
- به طرف بیرون فشار دادن زبان: اپن بایت همچنین زمانی میتواند ایجاد شود که فردی هنگام حرف زدن یا بلعیدن زبانش را بین دندانهای بالایی و پایینی فشار میدهد. این عادت باعث ایجاد فضای خالی بین دندانها نیز میگردد.
- اختلالات مفصل تمپورومندیبولار (TMJ): اختلالات مفصل بین فک بالایی و پایینی در جلوی گوش میتواند باعث ایجاد درد مزمن فک شود. گاهی اوقات افراد از زبان خود برای وارد کردن فشار بین دندانها و تغییر موقعیت فک استفاده میکنند که میتواند منجر به اپن بایت گردد.
- مشکلات اسکلتی: این اتفاق به علت رشد نابرابر استخوانهای فک رخ میدهد و در اغلب مواقع تحت تاثیر ژنتیک فرد است.
آیا اپن بایت قابل درمان است؟
روشهای درمانی زیادی برای اپن بایت در دسترس است. پزشک متخصص ارتودنسی بر اساس سن و این که دندانها دائمی است یا شیری، توصیههایی را ارائه خواهد داد. روش درمانی به شیوه زیر است:
- اصلاح رفتار
- درمان مکانیکی از جمله ارتودنسی یا الاینر شفاف
- جراحی
وقتی کودکی دچار اپن بایت میشود که هنوز اکثر دندانهایش دندانهای شیری هستند، با توقف عادت بد (مثلا مکیدن انگشت شست یا پستانک)، اپن بایت هم از بین خواهد رفت.
در صورتی که اپن بایت زمانی به وجود بیاید که دندانهای شیری در حال ریختن و دندانهای دائمی در حال درآمدن هستند، اما هنوز رشد آنها کامل نشده است، اصلاح رفتار بهترین کار است. اصلاح رفتار میتواند شامل اصلاح بیرون آوردن زبان باشد.
در صورتی که دندانهای دائمی هم از الگوی دندانهای شیری پیروی کنند، متخصص ارتودنسی معمولا ارتودنسی را برای اصلاح اپن بایت توصیه خواهد کرد.
برای افراد کاملا بالغ مبتلا به اپن بایت، ترکیبی از ارتودنسی و اصلاح رفتار توصیه میشود. در موارد شدید، جراحی فک برای تغییر موقعیت فک بالایی با کمک پیچ و مهره کمک کننده است.
سایر درمانها شامل استفاده از یک دستگاه شبیه غلتک به منظور محدود کردن توانایی زبان برای اعمال فشار بین دندانهای جلویی و بهرهگیری از هدگیر است که استخوانهای فک را به موقعیت مناسب هدایت میکند.
درمان اپن بایت چه لزومی دارد؟
علت و انگیزه درمان اپن بایت به عوارض آن مربوط میشود که میتوانند از منظر زیبایی یا مشکلات دندانی باشند:
- زیبایی: افراد دارای اپن بایت معمولا از ظاهر خود راضی نیستند؛ چون خیلی به چشم میزند
- تکلم: اپن بایت ممکن است مخل گفتار و تلفظ فرد باشد. برای مثال بسیاری از این افراد هنگام حرف زدن به اصطلاح “س” شان میزند.
- غذا خوردن: اپن بایت ممکن است جلوی غذا خوردن و جویدن صحیح شما را بگیرد.
- فرسایش دندان: با فشاری که از فاصله گرفتن دندانهای جلویی به دندانهای عقبی وارد میشود، ناراحتی و سایر مشکلات دندانی از جمله شکستگی دندانها شایع است.
در صورت تجربه هر یک از این عوارض اپن بایت میتوانید با مراجعه به مطب خانم دکتر کوثر عزیزلو متخصص ارتودنسی در تهران بهترین توصیههای ممکن را دریافت نمایید. در صورت داشتن هر گونه سوال نیز میتوانید آن را با ما در میان بگذارید.
اپن بایت در هر سنی قابل درمان است، اما درمان آن در زمانی که هنوز دندانهای دائمی به طور کامل رشد نکردهاند، آسانتر بوده و کمتر دردناک است.
کودکان دارای اپن بایت تقریبا در 7 سالگی، که بعضی از دندانهای شیری شان هنوز نیافتاده باید از این نظر ویزیت شوند. 7 سالگی سن خوبی برای شروع برخی از روشهای درمانی از جمله اصلاح رفتار است تا از پیشرفت اپن بایت جلوگیری بعمل آید.
درمان اپن بایت در افراد بالغ پیچیدهتر بوده و ممکن است نیاز به ترکیبی از درمان رفتاری و مکانیکی مثل ارتودنسی یا حتی جراحی داشته باشد.