دستگاه توین بلاک در ارتودنسی چه کارهایی انجام میدهد؟
آیا شما هم مشکل خواب و تنفس شبانه دارید؟ یا حس میکنید نمیتوانید با دهان بسته اصلا نفس بکشید؟ آیا حس میکنید که زبانتان داخل گلویتان قرار دارد؟! شاید دستگاه توین بلاک مخصوص شما باشد. در این مقاله سعی میکنیم مشکلات اساسی “رتروگناتیا” یا فک معکوس و نحوه اصلاح آن با کمک دستگاه نگهدارنده توین بلاک را توضیح دهیم.
به تصویر بالا نگاه کنید. آیا متوجه مشکل شدید؟ این کودک نمیتواند دهان خود را به طرز صحیحی بسته نگه دارد. اما در طرف راست، بعد از گذراندن درمان با دستگاه توین بلاک به راحتی و به طور کامل دهان خود را میبندد. همچنین استخوانهای گونه به خوبی رشد کرده و پف زیر چشمان وی بهتر شده است.
وظیفه اصلی دستگاه ارتودنسی توین بلاک چیست؟
دستگاه توین بلاک (twin block) در یک کلام رشد قدامی و موقعیت قرارگیری لب و زبان را اصلاح میکند.
همانطور که در شکل دیدید، قبل از درمان، فک پایینی (مندیبل) و چانه عقبتر و نزدیک گلو قرار گرفته بود. در حالی که پس از درمان فک پایینی به موقعیتی جلوتر جابجا شده است. با جابجا شدن مندیبل به سمت جلو زبان دیگر داخل گلو نیست و مسیر راه هوایی را مسدود نمیکند. این مسئله معضل بسیار مهمی در تنفس هنگام خواب شبانه است.
دستگاه توین بلاک چگونه عمل میکند؟
دکتر کوثر عزیزلو متخصص ارتودنسی در تهران برای بعضی از بیماران خود که نیاز به جلو آمدن فک پایینی دارند دستگاه توین بلاک را تجویز میکند. این دستگاه برای کودکانی که به طور سرشتی چانه آنها عقبتر قرار گرفته نیز مناسب است. به این حالت بایت یا جفت شدگی دندانی عمیق اطلاق میگردد که موجب افت ظاهر ناحیه پایینی صورت میشود. به این عارضه فک معکوس یا رتروگناتیا میگویند.
دستگاه توین بلاک در دسته درمانهای فانکشنال ارتودنسی جای میگیرد. منظور فانکشنال این است که با کشیدن چانه به سمت جلو جفت شدگی دندانها بهبود مییابد. در این شرایط تنها دندان ها نیستند که اهمیت دارند. در واقع گسترش دهنده هایی مثل توین بلاک نه تنها باعث صاف شدن دندان ها میشوند، بلکه تنفس و سلامت کلی بدن را در طول عمر ارتقا میبخشند. اکسپاندرهای ارتودنسی با بهینه سازی شکل و اندازه دهان، استخوانهای فک و راه بینی این هدف را میسر کرده و مسیر هوا را در طی دم و بازدم بهبود میبخشند.
دستگاه توین بلاک چگونه فک تحتانی را به سمت جلو جابجا میکند؟
درمان ارتودنسی فانکشنالی که به اسم توین بلاک شناخته میشود دو قسمت بالایی و پایینی دارد که باید به طور همزمان پوشیده شوند. هر کدام از این دستگاهها یک سطح شیب دار بایت دارند که هنگام بستن دهان به هم قفل شده و فک را به موقعیت جلوتری هدایت میکنند. با این کار رشد فک پایینی، جفت شدگی کلی دندانها و وضعیت ظاهری کودک بهبود مییابد.
این سطوح شیب دار با نام اندکس در ارتوپدی دندانی نیز شناخته میشوند. اندکس یک ویژگی جفت شدگی مرتبط با دستگاه است که در آن شکل دستگاه تنها اجازه جفت شدگی در یک موقعیت را به فرد میدهد. ارتودنسی فانکشنال از طریق افزایش فضا در داخل دهان برای زبان جریان هوا را بهبود میبخشد. رشد رو به جلوی فک پایینی باعث میشود زبان به سمت جلو جابجا شده و تا حد ممکن از مسیر راه هوایی دورتر شود.
توین بلاک رشد جانبی و رو به جلو را تحریک میکند
دستگاه توین بلاک را میتوان به گونهای طراحی کرد که المانهای رشد جانبی و رو به جلو برای فک بالایی و پائینی داشته باشد. این نوع دستگاه تهاجمیتر و همه کاره تر بوده و در موارد شدیدتری از رشد ناکافی استخوانهای فک کاربرد دارد.
درمان ارتودنسی فانکشنال با دستگاه توین بلاک جایگزین بسیار مناسبی برای کشیدن دندانهای بالایی و استفاده از ارتودنسی رتراکشن به منظور عقب بردن فک بالایی برای هم تراز شدن با فک پایینی است. در این روش درست است که دندانها صاف میشوند، اما فک بالایی و پایینی متناسب با یکدیگر کوچک و نزدیک به گلو و راه هوایی میمانند.
توین بلاک محرک الگوهای رشد طبیعی فک
توین بلاک یکی از نمونههای دستگاههای رشد رو به جلوی کودکان است. این رشد رو به جلو محصول تغییر رابطه بین فک پایینی و سر با صفحه جفت شدگی دندانهای دستگاه توین بلاک است. این رشد با تغییر شکل موقعیت مفصل تمپورومندیبولار همراه بوده و به سمت جلو و پایین صورت میگیرد.
این همان اتفاقی است که در رشد و تکامل طبیعی در دوران کودکی اتفاق میافتد. فک بالایی در طی تکامل کودک به طور طبیعی رشد پیدا کرده و به طرف بیرون برجسته میشود، در حالی که فک پایینی هم به سمت جلو میآید.
دستگاه توین بلاک به فک پایینی که به هر دلیلی رشد نکرده است کمک میکند تا به سمت جلو بیاید. دستگاه توین بلاک بیشترین کاربرد را در بین کودکان دارد و به طور روتین در بزرگسالان استفاده نشده است.
آیا دستگاه رشد رو به جلوی مناسب برای بزرگسالان هم وجود دارد؟
دستگاه Vivos DNA یک دستگاه رشد قدامی مورد تایید مناسب برای بزرگسالانی است که دچار آپنه هستند. این دستگاه به بهبود ظاهر ناخوشایند و فک معکوس کمک میکند.
دستگاههای AGGA و ALF هم سایر دستگاههایی هستند که برای بزرگسالان و کودکان استفاده شدهاند.
اکسپاندر Homeoblock نمونهی دیگری از دستگاههایی است که بسیار شبیه دستگاه DNA بوده و برای بزرگسالان کاربرد دارد.
دستگاه توین بلاک از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟
همانطور که تاکنون متوجه شدیم، توین بلاک دستگاهی است که فک پایینی را به جلو حرکت میدهد تا با فک بالایی در یک تراز قرار بگیرد. علت نامگذاری این دستگاه این است که دو قسمت فوقانی و تحتانی دارد. وقتی دندان ها روی هم قرار میگیرند، این دو قسمت پلاستیکی در دستگاه توین بلاک فشاری به هم وارد میآورند که باعث جلو آمدن فک پایینی میشود. با گذشت زمان فک پایینی به صورت دائمی در این موقعیت خواهد ماند.
دستگاه توین بلاک شبیه بلوکهای آکریلی شفاف یا صورتی رنگی است که دندانهای مولار بالایی و پره مولار پایینی را میپوشانند. این دو پد به گونهای در هم قفل میشوند که استخوانهای فک بالایی و پایینی یک بایت مناسب بسازند.
ویژگیهای متمایز کننده اصلی ارتودنسی توین بلاک چیست؟
قابل استفاده برای کودکان و نوجوانان
دستگاه توین بلاک معمولا برای کودکان و نوجوانانی مناسب است که استخوانهای آنان در حال رشد میباشد. معمولا پس از برداشتن توین بلاک، ارتودنسی معمولی (بریس) تعبیه میشود.
دارای عوارض جانبی موقتی
درست مانند هر دستگاه دندانی دیگری، دهان در چند روز اول در پاسخ به جسم خارجی ممکن است بزاق بیشتری ترشح کند. علت این امر آن است که بدن انسان فکر میکند این دستگاه غذا است و باید برای هضم آن بزاق تولید نماید. این مشکل معمولا طی چند هفته برطرف میشود.
راحت است
دستگاه توین بلاک در کل راحتتر از دستگاههای فانکشنالی است که اوربایت را اصلاح میکنند؛ چون سیمهای کمتری دارد. صحبت کردن و غذا خوردن با این دستگاه آسانتر است. با وجود قابلیت درآوردن، توین بلاک به قدری راحت سر جای خودش است که میتوان آن را 24 ساعت شبانه روز به مدت 9 تا 12 ماه استفاده کرد. به طور همزمان میتوان از دستگاه قوس فوقانی برای گسترش آهستهی پهنای قوس فوقانی کمک گرفت.
قابل برداشتن است
یکی از مزیتهای توین بلاک قابل برداشت بودن آن است. میتوان هنگام شنا یا ورزشهای پر زد و خورد آن را برداشت. توصیه دکتر کوثر عزیزلو متخصص ارتودنسی این است که توین بلاک حداقل به مدت 18 ساعت در روز و در کل ساعات خواب پوشیده شده باشد. این کار برای تضمین پیشرفت مناسب درمان ضروری است.
تمیز کردن آن راحت است
توین بلاک کاملا قابل برداشت است؛ به همین دلیل به راحتی میتوان آن را تمیز کرد. به راحتی هر روز آن را درآورده و با مسواک خودتان تمیز کنید. همچنین بلافاصله بعد از خوردن غذا میتوان توین بلاک را درآورد و شست.
قابل تنظیم است
دستگاه توین بلاک هر ماه توسط متخصص ارتودنسی در مطب تنظیم خواهد شد.
نتایج عالی
اکثر بیماران پس از شروع درمان ارتودنسی با توین بلاک به سرعت نتیجه را خواهند دید و پس از 9 تا 12 ماه شاهد جفت شدگی بی نقص و دائمی و دندان های خود خواهند بود.