ارزیابی نیاز به ارتودنسی در کودکان
بریس ارتودنسی وسیله‌ای است که با اعمال فشار مداوم به دندان‌ها آن‌ها را به آهستگی جابجا می‌کند تا در موقعیت مرتب‌تری قرار بگیرند. اما سوال اصلی که قرار است در این مقاله به پاسخ آن بپردازیم این است که چرا کودکان به ارتودنسی نیاز دارند؟
کودکان به چه علتی به ارتودنسی نیاز پیدا می‌کنند؟
- داشتن دندان‌های کج و معوج، روی هم قرار گرفته یا شلوغ
- چفت شدن نامناسب دندان‌ها روی هم که بایت بد یا مال اکلوژن هم نامیده می‌شود. مال اکلوژن به حالتی می‌گویند که بین اندازه استخوان‌های فک بالایی و پایینی اختلاف وجود دارد. زمانی که فک بالایی بزرگ‌تر از فک پایینی باشد اوربایت نامیده می‌شود. برعکس، وقتی فک پایینی بزرگ‌تر است به آن آندربایت می‌گویند.
- در اغلب مواقع این دندانپزشک کودک است که برای اولین بار متوجه مشکلات در طی ویزیت روتین دندانپزشکی شده و شما را به یک ارتودنتیست ارجاع می‌دهد. ارتودنتیست یا متخصص ارتودنسی دندانپزشکی است که در تصحیح مشکلات راستای فک و دندان‌ها تخصص دارد. متخصص ارتودنسی تعیین خواهد کرد که آیا کودک شما واقعا به ارتودنسی نیاز دارد و اگر چنین است کدام نوع وسیله بهترین انتخاب خواهد بود.
در اولین ویزیت ارتودنسی چه اتفاقی می‌افتد؟
در اولین ویزیت متخصص ارتودنسی دندان‌ها، دهان و فک کودک را معاینه می‌کند. او احتمالا از کودک شما خواهد خواست تا دندان‌هایش رو روی هم قرار داده و در صورت داشتن مشکل در جویدن، بلعیدن یا شنیدن صداهای غیر عادی هنگام بسته شدن فک آن‌ها را بیان کند.
در مرحله بعدی تعدادی گرافی رادیولوژی از دهان و دندان‌ها اخذ می‌شود تا موقعیت دندان‌ها و احتمال وجود دندان دائمی که هنوز درنیامده است مشخص شود. همچنین ممکن است یک قالب از دندان‌های مریض با گاز گرفتن یک خمیر تهیه شود. این قالب که از خشک شدن ماده خمیری گاز گرفته شده تهیه می‌شود به متخصص ارتودنسی کمک می‌کند تا بهترین درمان ممکن را برای فرزند شما تدارک ببیند.
چند نوع ارتودنسی وجود دارد؟
اکثر کودکان فقط به بریس‌های ارتودنسی با براکت، سیم و نوارهای لاستیکی نیاز دارند. براکت‌ها به دندان‌ها متصل شده و با یک سیم و نوارهای لاستیکی به یکدیگر وصل می‌شوند. سیم در طول دوره درمانی تنگ‌تر و تنگ‌تر بسته می‌شود تا در نهایت دندان‌ها به خط شوند. نوارهای لاستیکی در رنگ‌های مختلفی عرضه می‌شوند تا مورد پسند سلیقه کودکان باشند. بعضی از بریس‌ها فلزی هستند، در حالی که انواع شفاف و سفید سرامیکی هم وجود دارد. حتی بعضی از بریس‌ها پشت دندان‌ها (ارتودنسی لینگوال) وصل می‌شوند.
بریس‌های شفاف متحرک که دندان‌ها را به جای سیم و نوارهای لاستیکی به وسیله قالب‌های پلاستیکی جابجا می‌کنند الاینر نام دارند. البته شایان ذکر است که این نوع بریس‌ها تنها مناسب افراد خاصی هستند.
بعضی از کودکان به تجهیزات دیگری به غیر از بریس نیاز پیدا می‌کنند؛ مثلا برخی به هدگیر نیاز دارند. هدگیر یک وسیله نعل اسبی شکل از جنس سیم است که به پشت دندان‌ها وصل شده و نیروی قوی‌تری را برای حرکت دادن دندان‌ها اعمال می‌کند. همچنین ممکن است متخصص ارتودنسی پیشنهاد دهد به منظور ایجاد فضا برای جابجایی دندان‌ها یک یا چند دندان کشیده شود.
در طول دوره درمانی ارتودنسی هر چند هفته یک بار ویزیت ارتودنسی به منظور پایش و تنظیمات لازم ضروری است.
کودک شما برای چه مدتی به ارتودنسی نیاز دارد؟
مدت زمان نیاز به درمان ارتودنسی به مشکلاتی که متخصص ارتودنسی سعی در برطرف کردن آن‌ها دارد وابسته است. میانگین این زمان 2 سال است. پس از این مدت معمولا وسیله‌ای به نام ریتینر یا نگهدارنده تجویز می‌شود. ریتینر یک قطعه پلاستیکی کوچک با سیم‌های فلزی یا یک وسیله شبیه محافظ دهان است. کار نگهدارنده جلوگیری از بازگشت دندان‌ها به موقعیت نامناسب قبلی خود است.
ارتودنسی کودکان به چه مراقبت‌هایی نیازمند است؟
گیر کردن تکه‌های غذا در بین سیم و نوار ارتودنسی بسیار آسان است؛ به همین دلیل حفظ بهداشت دهان و دندان در کودکان دارای بریس تلاشی دوچندان را می‌طلبد. مسواک زدن بعد از غذا خوردن الزامی است. نخ دندان کشیدن هم واجب است؛ ممکن است متخصص ارتودنسی نخ دندان مخصوص ارتودنسی را به شما بدهد. ویزیت‌های چکاپ و پاکسازی روتین برای پیدا کردن پوسیدگی دندان هم مهم است.
مصرف برخی از غذاها برای کسی که ارتودنسی دارد ممنوع است. غذاهایی مثل پاپ کورن، آبنبات‌های سفت و چسبناک و آدامس از جمله این غذاها هستند. علت هم احتمال آسیب به بریس است. نوشیدنی‌ها و آبمیوه‌های شیرین هم مشکل ساز هستند؛ چون به پوسیدگی دندان کمک می‌کنند. الاینر و ریتینر موقع غذا خوردن حتما باید باز شوند.
به علت اعمال فشار از طرف بریس به دندان احساس ناراحتی گهگاهی نامحتمل نیست، مخصوصا بعد از انجام تنظیمات دوره‌ای. در صورت بروز درد و ناراحتی استفاده از مسکن‌های معمولی و خوردن غذاهای نرم کمک کننده خواهد بود.
در صورت شل شدن براکت یا سیم یا آسیب زدن سیم به مخاط دهان در اولین فرصت به ارتودنتیست خود مراجعه کنید. اگر متخصص ارتودنسی مشکل خاصی پیدا نکند می‌توان با استفاده از واکس ارتودنسی نقاط تیر بریس را نرم کرد تا به مخاط دهان و لثه‌ها آسیبی وارد نشود.
هزینه ارتودنسی کودکان چقدر است؟
ارتودنسی در همه جای دنیای یک خدمت دندانپزشکی گران قیمت حساب می‌شود اما با خدمتی مثل پرداخت هزینه قسطی در مطب دکتر کوثر عزیز متخصص ارتودنسی در تهران دور از دسترس نیست. برای مشاهده هزینه‌های خدمات مختلف ارتودنسی از صفحه تعرفه‌ها دیدن کرده و در صورت داشتن هر گونه آن را با ما درمیان بگذارید.
