آیا استفاده از هدگیر در ارتودنسی به بهتر شدن دندان ها کمک می‌کند؟
هدگیر یک وسیله ارتودنسی است که برای اصلاح بایت و حمایت از جهت و رشد مناسب فک استفاده می‌شود. انواع مختلف هدگیر وجود دارد. هدگیر در ارتودنسی معمولا برای کودکانی مناسب است که استخوان فک آن‌ها هنوز در حال رشد می‌باشد.
هدگیر برخلاف بریس های ارتودنسی به صورت نسبی خارج از دهان قرار می‌گیرد. معمولا متخصص ارتودنسی زمانی هدگیر را توصیه می‌کند که جهت رشد فکی دچار مشکل باشد.
اگر بایت (خط فرضی که دندان‌های بالایی و پایینی را به هم وصل می‌کند) راستای خوبی نداشته باشد، به آن مال اکلوژن می‌گویند. در مال اکلوژن دندان‌های فوقانی و تحتانی آن طور که باید و شاید صحیح و مرتب روی هم قرار نمی‌گیرند.
مال اکلوژن سه رده یا کلاس دارد که هدگیر می‌تواند به اصلاح کلاس دو و سه آن کمک کند. یعنی هدگیر مال اکلوژن شدید را اصلاح می‌نماید. هدگیر همچنین می‌تواند به اصلاح ازدحام دندان‌ها هم کمک کند.
هدگیر ارتودنسی چه قسمت‌های اصلی دارد؟
هدگیر از چند قسمت مختلف تشکیل شده است که انواع آن‌ها به نوع هدگیر و مشکلی که باید برطرف کند بستگی دارد:
- سر هدگیر: همانطور که از نام آن معلوم است روی سر هدگیر قرار گرفته و به عنوان مرکز ثقل وسیله عمل می‌کند.
- بندها: بندهای هدگیر به نوع هدگیر بستگی دارند. برای مثال، هدگیر گردنی یک بند دارد که به سر هدگیر متصل شده و پشت گردن بسته می‌شود. هدگیر های پول (high pull) چندین بند دارد که پشت سر بسته می‌شوند.
- قوس صورت: این قسمت یک بخش فلزی U شکل است که با نوارها یا تیوب‌هایی به فک بالایی، سر و بندها وصل می‌شود.
- نوار، تیوب و قلاب های الاستیک: از این تجهیزات جهت اتصال قسمت‌های مختلف هدگیر به دندان ها استفاده می‌شود.
- بریس: همه‌ی هدگیرها از بریس استفاده نمی‌کنند. برخی از هدگیرها از قلاب‌ها یا نوارهایی بهره می‌برند که به بریس‌های معمولی داخل دهان (روی دندان‌هایی بالایی یا پایینی) متصل می‌شوند.
چند نوع هدگیر ارتودنسی داریم؟
انواع مختلف هدگیر وجود دارد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
سرویکال پول
از سرویکال پول برای اصلاح مال اکلوژنی به نام اورجت (overjet) استفاده می‌شود. در حالت اورجت فک بالا (ماگزیلا) و دندان‌های بالا به طرف بیرون برجسته شده‌اند.
از هدگیر سرویکال (گردنی) برای اصلاح اوربایت هم استفاده می‌شود. اوربایت (overbite) یک ناهمراستایی بین دندان‌های بالا وپایین است که باعث می‌شود دندان‌های فوقانی بیرون بیایند. هدگیر گردنی بندهایی دارد که پشت گردن یا روی مهره‌های گردن بسته می‌شوند. هدگیر به بریس‌های داخل دهان متصل می‌شود.
های پول
هدگیر های پول (high pull) نیز برای اصلاح اورجت یا اوربایت مناسب است. این هدگیر بندهایی دارد که از فک بالا به فرق و پشت سر متصل می‌شوند.
هدگیر های پول اغلب برای کودکانی مناسب است که دندان هایشان اوپن بایت دارد. در وضعیت اوپن بایت دندان‌های بالا و پایین با هم تماس پیدا نمی‌کنند. همچنین برای کودکانی مناسب است که رشد بیش از حد فک بالایی دارند.
ریورس پول (ماسک صورت)
این نوع هدگیر به اصلاح عدم تکامل کافی فک بالا یا یک آندربایت کمک می‌کند. آندربایت (underbite) به بیرون زدن دندان‌های پایینی گفته می‌شود. هدگیر ریورس پول معمولا نوارهای لاستیکی دارد که به بریس‌های روی دندان‌های فوقانی متصل می‌شوند.
بیشتر مطالعه کنید: فیس ماسک در ارتودنسی
چگونه از هدگیر در ارتودنسی استفاده می‌شود؟
موقع استفاده از هدگیر عمل به تک تک راهنمایی‌های متخصص ارتودنسی ضروری است.
یکی از مهم‌ترین المان‌های کاربرد موفق هدگیر مدت زمانی است که باید پوشیده شود. مدت زمان پوشیدن هدگیر چیزی بین 12 تا 14 ساعت در روز یا بیشتر است.
موضوع خجالت کشیدن یا اذیت شدن بچه‌ها موقع پوشیدن هدگیر در خارج از خانه یا مدرسه کاملا قابل درک است. بسیاری از متخصصان ارتودنسی توصیه می‌کنند که هدگیر بلافاصله پس از پایان زمان مدرسه پوشیده شده و تا صبح روز بعد که مدرسه شروع می‌شود، پوشیده شود. یعنی در طول خواب هنگام شب هم سر جایش باشد.
هر چه مدت زمان پوشیدن هدگیر بیشتر باشد، هدگیر بهتر می‌تواند کار خودش را انجام دهد. متاسفانه اثرات هدگیر به قدری حساس است که برخی از پیشرفت‌های آن ممکن است با یک روز نپوشیدن از بین برود.
چه کسانی و چرا به هدگیر نیاز دارند؟
از هدگیر به منظور اصلاح ناهمراستایی دندان و فک و شلوغی بیش از حد دندان‌ها استفاده می‌شود. با بهبود این پروفایل‌ها روی زیبایی صورت تاثیر بسزایی گذاشته می‌شود. همچنین با این کار ظاهر لبخند فرزند شما ارتقا می‌یابد.
کار هدگیر اعمال نیرو به فک بالا است. هدگیر همچنین می‌تواند با ایجاد فضا بین دندان‌ها مشکل نامرتبی دندان ها را نیز برطرف نماید.
هدگیر فقط و فقط برای کودکان در حال رشد مناسب است. هدگیر می‌تواند جلوی رشد استخوان فک را گرفته و با فشار ثابت و مداوم در مدت زمان طولانی آن را در راستای مناسبی قرار دهد.
هدگیر از لزوم عمل جراحی برای اصلاح فک در آینده پیشگیری می‌کند.
پوشیدن هدگیر ارتودنسی چه خطراتی دارد؟
در صورت پوشش مناسب هدگیر در کل خطری ندارد.
هیچ وقت به هدگیر فشار رو به بیرون یا رو به داخل وارد نکنید؛ چون این کار ممکن است به لثه یا صورت شما آسیب وارد نماید. توجه به توضیحات متخصص ارتودنسی در مورد نحوه گذاشتن و برداشتن هدگیر ضروری است. با این کار می‌توان از برخورد کردن لاستیک‌ها و سیم‌های هدگیر به صورت کودک جلوگیری کرد.
اگر فرزندتان از دردی شکایت دارد که برطرف نمی‌شود یا شدید به نظر می‌رسد با متخصص ارتودنسی خود تماس بگیرید.
همچنین در صورت شکایت کودک از تغییر نحوه قرارگیری هدگیر روی صورت به متخصص ارتودنسی خبر دهید. هیچ وقت سعی نکنید خودتان هدگیر را روی صورت کودک تنظیم کنید.
بایدها و نبایدها هنگام پوشش هدگیر
هنگام غذا خوردن باید هدگیر برداشته شود. البته نوشیدن مایعات با نی هنگام پوشش هدگیر اشکالی ندارد.
برداشتن هدگیر هنگام مسواک زدن ضروری نیست، اما برای راحتی در مسواک زدن می‌توان آن را برداشت.
اگر همراه با هدگیر بریس هم روی دندان ها وجود دارد که هدگیر به آن‌ها وصل شده است، از خوردن غذاهای سختی مثل آبنبات و هویج یا جویدن آدامس خودداری نمایید.
باید به کودک راهنمایی‌هایی را ارائه داد تا هدگیر را از آسیب‌های بالقوه حفظ نماید. محدودیت‌هایی مثل اجتناب از ورزش‌های پر برخورد و بازی‌های خطرناک هم کودک و هم هدگیر را از خطر آسیب دور نگه می‌دارد.
همچنین شرکت در فعالیت‌های بازی با توپ یا ورزش‌هایی مثل اسکیت بورد و اسکیت هنگام پوشیدن هدگیر ممنوع است. هر ورزش که پتانسیل برخورد با صورت یا افتادن در آن وجود دارد باید از برنامه‌های فعالیتی حذف شده و با ورزش‌های بی‌خطری مثل شنا جایگزین گردد.
پیدا کردن فعالیت‌های لذتبخش برای کودک در دوران پوشش هدگیر بسیار اهمیت دارد. به فعالیت‌های پر انرژی داخل خانه‌ای فکر کنید که می‌توانید با هم انجام دهید؛ مثلا رقص یا ائروبیک خانوادگی.
هنگام پوشیدن هدگیر چه انتظاراتی باید داشت؟
معمولا پوشیدن هدگیر چیزی بین 1 تا 2 سال لازم است. ناراحتی تا حدی، مخصوصا در اوایل پوشیدن هدگیر مورد انتظار است. همچنین مقداری ناراحتی هنگام معاینه دندانپزشک متخصص ارتودنسی و تنظیم هدگیر با اعمال فشار طبیعی است. این عارضه معمولا موقتی می‌باشد.
اگر ناراحتی فرزندتان مداوم است با متخصص ارتودنسی یا متخصص اطفال کودکتان در مورد امکان تجویز برخی داروهای مسکن صحبت نمایید.
با دادن غذاهای نرم می‌توان از وقوع ناراحتی‌های بیشتر هنگام جویدن غذا جلوگیری نمود. غذاهای سرد مثل بستنی یخی می‌توانند نوعی حس ناراحتی و درد در لثه‌ها ایجاد کنند.
از آنجایی که هدگیر را باید حدود 12 ساعت در روز پوشید، برخی از کودکان مجبور به پوشیدن آن در مدرسه یا پس از فعالیت‌های مدرسه هستند. این موضوع ممکن است برای برخی از کودکان مایه خجالت و شرم از ظاهرشان گردد. همواره به یاد داشته باشید که این مشکل موقتی بسیار بهتر از نیاز به جراحی اصلاح فک در آینده است.
بسیار مهم است که حواستان به کودک باشد تا مخفیانه هدگیرش را باز نکند. حتی مدت زمان‌های بسیار کوتاهی که هدگیر باز می‌شود می‌تواند پیشرفت‌های صورت گرفته را معکوس کرده و زمان مورد نیاز کلی برای پوشیدن آن را افزایش دهد.
چگونه هدگیر را تمیز نگه داریم؟
قسمت‌های سخت هدگیر را روزانه با آب گرم و صابون معمولی شسته و به طور کامل خشک کنید.
پدهای نرم و بندهای هدگیر باید هر چند روز یک بار با آب گرم و شوینده ملایم شسته شوند. از خشک شدن کامل قطعات قبل از استفاده دوباره از هدگیر مطمئن شوید.
مسواک زدن دندان ها از روی بریس و همچنین استفاده از نخ دندان موقع داشتن هدگیر هیچ ایرادی ندارد.
به طور خلاصه افرادی که به هدگیر نیاز دارند باید چه چیزهایی را بدانند؟
هدگیر معمولا 12 تا 14 ساعت در روز و چیزی بین 1 تا 2 سال پوشیده می‌شود.
به علت ابداعات و فناوری‌های نوین در امر ارتودنسی و سایر درمان‌ها استفاده از هدگیر نسبت به گذشته کاهش پیدا کرده است. با این حال، اگر متخصص ارتودنسی به شما توصیه می‌کند که هدگیر درمان بهتری برای کودکتان است، مطمئن باشید که بیشترین منفعت فرزند شما در آن می‌باشد.
هدگیر به طور همزمان می‌تواند چندین نوع مال اکلوژن و روی هم رفتگی دندان ها را اصلاح کند.
احتمال نیاز دوباره به هدگیر پس از تکمیل یک دوره درمان بسیار کم است.
جمع بندی مسائل مربوط به کاربرد هدگیر در ارتودنسی
هدگیر برای اصلاح ناهمراستایی شدید فک و دندان طراحی شده است. چند نوع هدگیر مختلف وجود دارد.
هدگیر معمولا برای کودکان در حال رشد مناسب است. هدگیر کمک می‌کند تا استخوان فک این کودکان به رشد مناسب خود در جهت صحیح برسد.
هدگیر بایستی حدود 12 ساعت در روز پوشیده شود. کل دوره درمان معمولا چیزی بین 1 تا 2 سال طول می‌کشد.
