علت نهفتگی دندان نیش چیست؛ آیا ارتودنسی برای آن راهکاری دارد؟
وقتی یک دندان نمیتواند از درون لثه بیرون بیاید، به آن دندان نهفته یا impacted tooth گفته میشود. نهفتگی دندان بیشتر از هر دندان دیگری برای دندان نیش اتفاق میفتد. به همین دلیل تصمیم گرفتهایم تا در این مقاله کمی دربارهی نهفتگی دندان نیش و نقش ارتودنسی در اصلاح آن صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
درمان نهفتگی دندان نیش یا هر دندان دیگری از این نظر بسیار اهمیت دارد که میتوان با این کار از غیر طبیعی درآمدن دندانهای مجاور، تشکیل کیست، عفونت یا هر گونه تغییرات منفی ممکن در استخوان فک پیشگیری نمود.
عواملی که منجر به نهفتگی دندان نیش میشود کدامند؟
دندانهای نیش (همان دندانهای تیز کنار دندانهای پیشین) حوالی 11 الی 12 سالگی بیرون میآیند. در برخی افراد در آمدن این دندانهای دائمی با انسداد غیر طبیعی مسیر رشد دندانهای نیش توسط سایر دندانها یا ساختارهای غیر طبیعی همراه میشود که منجر به نهفتگی دندان نیش میگردند. برخی از علل نهفتگی دندان نیش عبارتند از:
- نیافتادن دندانهای شیری در زمان مقرر
- وجود دندان اضافی
- رشد بافتهای اضافی که مسیر دندان نیش را سد میکنند
- شلوغی دندانهای مجاور دندان نیش
اگر دندان نیش نتواند تا پیش از اتمام رشد ریشه دندان لثه را بشکافد، رشد طبیعی اش مختل خواهد شد. بعضا اگر دندان نیش نهفته به مدت زیادی قادر به بیرون آمدن نباشد، دیگر اصلا نمیتواند بیرون بیاید.
معاینات دورهای دندانها در دوران کودکی و نوجوانی بهترین روش پیشگیری از نهفتگی دندان نیش است.
درمان نهفتگی دندان نیش چیست؟
به منظور تعیین مناسبترین گزینه درمانی برای شما، دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ابتدا دندانهای شما را معاینه خواهد نمود و به احتمال زیاد یک گرافی از دندانها درخواست خواهد کرد تا موقعیت دقیق دندان نهفته و شرایط لثهها به طور دقیق مشخص گردد.
یکی از گزینههای درمانی خارجسازی دندان نیش نهفته با جراحی است تا به سمت موقعیت صحیح خود روی فک حرکت کند.
اما در اکثر موارد پیش از جراحی، بایستی به کمک اقدامات ارتودنسی فضای کافی در استخوان فک بین سایر دندانها ایجاد گردد تا دندان نیش نفهته جا برای آمدن داشته باشد.
روشهای مختلفی برای خارج سازی دندان نفهته به کمک جراحی وجود دارد که بسته به موقعیت فرق میکنند.
اگر دندان نیش نفهته نزدیک به کام باشد، دندانپزشک یا جراح فک و صورت، بسته به موقعیت دقیق دندان، دو گزینه پیش رو دارد:
- گزینه اول در معرض قرار دادن دندان نهفته با ایجاد برش روی لثه است تا دندان روی پای خودش ایستاده! و بیرون بیاید. وقتی جراحی تکمیل شد، دندانپزشک محل جراحی را پانسمان میکند تا خوب شود. با این روش دندان نیش نفهته تا سطح سایر دندانهای مجاور بیرون میآید. پس از بیرون آمدن دندان نیش نهفته با کمک ارتودنسی میتوان موقعیت قرارگیری آن را تصحیح نمود.
- گزینه دوم در معرض قرار دادن دندان نهفته با ایجاد برش روی لثه است، اما در این روش در همان جراحی یا مدت کوتاهی پس از آن، یک براکت ارتودنسی به دندان تازه درآمده متصل میگردد تا آن را به محل اصلی خود، همراستا با سایر دندانها هدایت کند.
اگر دندان نیش نفهته شما نزدیک به سطح بیرونی و صورت در ناحیه فک بالایی باشد، متخصص ارتودنسی یا جراح دندانپزشک سه گزینه درمانی خواهد داشت که به موقعیت دقیق دندان نهفته و شرایط لثهها بستگی دارند:
- گزینه اول در معرض قرار دادن دندان نیش نهفته و تغییر موقعیت لثه قرار گرفته روی آن است تا بخشی از تاج دندان به نمایش درآید. سپس یک براکت ارتودنسی به سر دندان نیش وصل میشود تا آن را به محل اصلی خود هم سطح با سایر دندانها هدایت کند.
- گزینه دوم “تکنیک بسته” نام دارد؛ چون پس از در معرض قرار دادن دندان نیش نهفته، دندانپزشک یک براکت ارتودنسی به آن وصل کرده و سپس لثههای شما را تا موقعیت اصلی خود جابجا مینماید. تا زمانی که دندان نهفته به محل صحیح خود برسد، فقط سیم ارتودنسی از سمت لثهها قابل رویت خواهد بود. با تکمیل درمان ارتودنسی ممکن است تمیزکاریهای جزئیتری روی لثهها لازم باشد.
- گزینه سوم روشی است که در آن دندانپزشک یک دریچه از خلال لثه رو به سطح دندان نیش نهفته میگشاید. سپس یک براکت ارتودنسی به آن وصل میشود تا دندان نهفته را به جایگاه صحیح هدایت نماید. پس از اتمام درمان ارتودنسی میتوان یک پیوند کوچک لثه در محل گردن دندان نهفته که اکنون به طور کامل درآمده است، انجام داد، تا از بابت لثه نیز خیالمان آسوده باشد.
چه مراقبتهایی پس از جراحی نهفتگی دندان نیش لازم است؟
- در صورتی که عمل جراحی شما با بخیه همراه بوده باشد، احتمالا نیاز به کشیدن بخیهها طی 1 تا 2 هفته بعد از عمل جراحی خواهید داشت.
- فارغ از گزینه درمانی که انتخاب کردهاید، باید از جویدن غذاهای سفت و سخت در محل عمل به مدت حداقل 2 هفته پس از جراحی اجتناب کنید.
- در صورت تجویز، بایستی روزانه دو بار به مدت 2 دقیقه دهان خود را با دهان شویه کلرهگزیدین بشویید. این کار تا زمانی که محل جراحی التیام یافته و رعایت بهداشت دهان و دندان طبیعی ممکن گردد، باید ادامه یابد. منظور از بهداشت طبیعی دهان و دندان مسواک زدن و نخ دندان کشیدن منظم روزانه است.
- به احتمال زیاد بعد از جراحی داروی مسکن درد برای شما تجویز خواهد شد. داروهای مسکن را همانگونه که دستور داده شده استفاده کنید.
جراحی و تصحیح نهفتگی دندان نیش میتواند باعث پیشگیری از آسیبهای بیشتر به دندانهای شما گردد. اگر جراحی نهفتگی دندان نیش با درمان ارتودنسی متعاقب همراه گردد، منجر به زیباتر شدن لبخند و صورت شما خواهد شد.