درمان ارتودنسی دندان نهفته چیست و چه کاربردی دارد؟
عموم مردم ارتودنسی را فقط به این دلیل می‌شناسند که شنیده‌اند دندان‌ها را صاف و مرتب می‌کند، اما ارتودنسی طیف وسیعی از مشکلات دندان را می‌تواند مرتفع سازد. اکثر ما فکر می‌کنیم که ارتودنسی برای حل مشکلات ظاهری دندان مثل شلوغی دندان‌ها کاربرد دارد، اما باید تصریح کرد که ارتودنسی می‌تواند مشکلات باطنی دندان، از جمله نهفتگی دندان را نیز حل کند.
دندان نهفته چیست؟
دندان نهفته مشکل دندانپزشکی شایعی حساب می‌شود. نهفتگی زمانی اتفاق می‌افتد که یک دندان با زاویه‌ای رشد بکند یا داخل لثه جابجا شود که فضای مورد نیاز دندان دیگری است. دندان نهفته به ریشه یا تاج دندان‌های مجاور آسیب خواهد زد. در صورت شدید بودن آسیب یا عدم درمان آن، دندان نهفته باعث شل شدن و افتادن دندان‌های مجاور می‌گردد.
چند نوع نهفتگی دندان داریم؟
دندان‌های مختلفی ممکن است دچار نهفتگی شوند اما اکثر دندان‌های نهفته، دندان‌های نیش بالایی دائمی هستند. بسته به موقعیتشان، این دندان‌ها می‌توانند تظاهرات متعددی داشته باشند. دندان‌های نیش می‌تواند در داخل کام، جلوی گونه‌ها یا لب‌ها نهفته شوند یا حتی شدیدا به دندان‌های دور و برشان آسیب برسانند.
بسته به موقعیت تشخیص داده شده، ارتودنسی قادر است کمک‌های زیادی به حل مشکل نهفتگی دندان بکند. به جز دندان نیش، سایر دندان‌های شایعی که دچار نهفتگی می‌شوند، دندان‌های آسیاب بزرگ و کوچک هستند. این دندان‌ها به طرق مختلف دچار نهفتگی می‌شوند. نوع نهفتگی به زاویه‌ی دندان بستگی دارد:
- نهفتگی نسبی: وقتی یکی دندان به طور کامل از لثه بیرون نمی‌آید. این اتفاق معمولا به علت زاویه و نزدیکی دندان مجاور رخ می‌دهد.
- نهفتگی زاویه‌ای: همانطور که از اسم آن پیداست، در این نوع، دندان با زاویه‌ای رشد می‌کند که در نهایت باعث می‌شود از لثه بیرون نیاید.
- نهفتگی عمودی: وقتی یک دندان با زاویه‌ی صحیح بیرون می‌آید، اما بیش از حد به دندان بغلی نزدیک است.
- نهفتگی افقی: وقتی اتفاق می‌افتد که یک دندان با زاویه‌ی افقی به دندان‌های مجاور آسیب می‌زند.
نهفتگی دندان چگونه تشخیص داده می‌شود؟
بسیاری از افراد تا وقتی پیش دندانپزشک نرفته باشند متوجه نهفتگی دندان خود نمی‌شوند. با معاینه یا OPG (تصویر رادیوگرافی مخصوص دندان‌ها) می‌توان متوجه زاویه‌ی کج یا نهفتگی یک دندان شد.
اما برخی افراد علایمی را تجربه می‌کنند که آن را متوجه اشکال کار می‌کند. درد یا تورم لثه، سردرد یا حتی مشکل در باز کردن کامل دهان از جمله‌ی این علایم است.
ارتودنسی چگونه به درمان نهفتگی دندان کمک می‌کند؟
ارتودنسی قادر به درمان طیف وسیعی از ناهنجاری‌های دندانی از جمله مشکل نهفتگی دندان می‌باشد.
درمان زودهنگام دندان نیش نهفته
دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی ممکن است در همان روزهای اول متوجه نهفتگی دندان نیش شود. با درمان مناسب در این مرحله دندان می‌تواند بدون مشکل بیرون بیاید. شاید برای کمک به درآمدن دندان نهفته نیاز باشد تا یک دندان شیری را بکشیم. با کمک یک فاصله‌انداز یا اسپیسر می‌توان جلوی اشغال فضای دندان‌های دیگر توسط یک دندان را گرفت. در مورد کودکانی که هنوز در حال رشد هستند، اکسپاندر کام برای افزایش فضای روی فک کمک کننده خواهد بود.
هر چه زودتر نهفتگی دندان تشخیص داده شود، شانس درمان مشکل بدون آسیب زدن به دندان‌های مجاور بیشتر خواهد بود.
بریس ارتودنسی برای درمان دندان نیش نهفته
بریس‌های ارتودنسی به طور رایجی برای کمک به درمان دندان نیش نهفته مورد استفاده قرار می‌گیرند. بریس‌ها می‌توانند دندان نهفته را به موقعیت صحیح خود هدایت کنند. با حل مشکل نهفتگی، یک دندان صاف و ایستاده خواهیم داشت که دارای عملکرد است.
البته اگر دندان نیش نهفته داخل فضای در نظر گرفته شده رشد نکند، ابتدا باید به کمک جراحی راه را برای درآمدن آن هموار ساخت. در این روش ابتدا با جراحی دندان لثه از روی دندان نهفته برداشته شده و سپس براکت ارتودنسی به آن وصل می‌شود.
اگر دندان نهفته باعث شلوغی یا کج شدگی دندان‌ها شده باشد، ارتودنسی قادر است دندان‌های زیادی را به محل اصلی خود هدایت کند تا کل دندان‌ها در یک قوس صاف و مرتب بایستند. ارتودنسی صرفا یک درمان زیبایی نیست، بلکه می‌تواند سلامت دهان و دندان را ارتقا بخشد؛ چون پس از درمان ارتودنسی تمیز نگه داشتن دندان‌ها راحت‌تر خواهد بود.
الاینر شفاف برای درمان دندان نهفته
معمولا از الاینر شفاف برای درمان دندان نهفته استفاده نمی‌شود، مگر این که مشکل بسیار جزئی باشد. الاینر شفاف قدرت کِشندگی برابر با بریس ندارد که دندان نهفته را بیرون بکشد.
از الاینر شفاف می‌توان برای بهبود موقعیت دندان‌های کجی که به واسطه‌ی وجود دندان نهفته از مسیر خود خارج شده‌اند استفاده کرد.
ارتودنسی برای درمان دندان آسیاب نهفته
برای درمان نهفتگی نسبی دندان‌های آسیاب می‌توان از پلیت‌های داخل دهان استفاده کرد تا دندان‌ها را به جایگاه بهتری هدایت کند. همچنین اگر شلوغی دندان‌ها وجود داشته باشد، می‌توان از بریس برای صاف کردن دندان‌ها استفاده کرد.
آیا ارتودنسی می‌تواند تمامی دندان‌ها را حفظ کند؟
با وجود قابلیت‌های بالای ارتودنسی، برخی موارد دندان نهفته وجود دارد که خارج از حیطه ارتودنسی قرار می‌گیرد. اگر از نهفتگی دندان مدت زمان زیادی گذشته باشد و دندان آسیب دیدگی جدی داشته باشد چاره‌ای جز جراحی نخواهد ماند.
بعضی از موارد دندان نهفته به طور همزمان آنکیلوز (گیرافتادگی دندان داخل استخوان) نیز دارند که حتی پس از جراحی هم حل نمی‌شود. متاسفانه این دندان‌ها را باید کشید. بهترین راه تشخیص آنکیلوزیس اعمال فشار بر روی دندان نهفته با بریس است که نتیجه‌ای در بر نخواهد داشت. خطرات این نوع نهفتگی دندان با بالا رفتن سن افزایش خواهد یافت.
برای افرادی که درمان ارتودنسی خود را به پایان رسانده‌اند اما دندان عقلشان را نکشیده‌اند، با توصیه کرد ویزیت‌های دوره‌ای خود را جدی بگیرند؛ چون نهفتگی دندان عقل می‌تواند به نتایج کار آسیب بزند.
اگر همچنان در مورد دندان نهفته و درمان آن سوال دارید، آن را با ما در میان بگذارید و از دکتر کوثر عزیزلو متخصص ارتودنسی در تهران مشورت بگیرید.
